दारिद्र्य हि एक अशी स्थिती आहे ज्यात व्यक्ती किंवा समुदायाकडे किमान जीवनमानासाठी आर्थिक संसाधने आणि आवश्यक गोष्टींचा अभाव असतो. दारिद्र्य म्हणजे रोजगारातून उत्पन्नाची प्राप्ती इतकी कमी असते की, व्यक्तीला आपल्या मूलभूत मानवी गरजा पूर्ण करता येत नाहीत. दादाभाई नौरोजी हे पहिले व्यक्ती होते ज्यांनी स्वातंत्र्यापूर्वी दारिद्र्य रेषेच्या संकल्पनेब…[Read more]

अलीकडे डिजिटल चलनामध्ये पैशाबद्दल समाजाचा विचार पूर्णपणे बदलण्याची क्षमता आणि प्रवृत्ती दिसून येत आहे. Bitcoin (BTC), Ethereum (ETH) आणि इतर हजारो क्रिप्टोकरन्सींचा उदय झालेला आज आपणास दिसून येतो. हि चलने केवळ इलेक्ट्रॉनिक स्वरूपात आज अस्तित्वात आहेत, त्यामुळे आजच्या घडीला जागतिक मध्यवर्ती बँकांना राष्ट्रीय डिजिटल चलन कसे कार्य करू शकतात यावर…[Read more]

भारताच्या स्वातंत्र्याची 75 वर्षे पूर्ण होत असताना, देशातील औषध उद्योग आजपर्यंतच्या प्रवासात अभिमानाने प्रगती करतो आहे. स्वातंत्र्यानंतर 2 दशकांहून अधिक काळ भारत औषधांकरिता मोठ्या प्रमाणात आयातीवर अवलंबून होता. देशांतर्गत गरजांच्या जवळपास 85% उत्पादनासाठी या क्षेत्राने झपाट्याने वाढ केली आहे. विशेषत: गेल्या दोन दशकांम…[Read more]

भारतीय समाजात खाद्यपदार्थ, धर्म, संस्कृती आणि अर्थव्यवस्थेसह अनेक पैलूंमध्ये दुग्धव्यवसाय एक महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते आहे. भारतामध्ये 300 दशलक्ष पेक्षा जास्त गोवंशासह जगातील सर्वात मोठा दुग्ध जनावरे असलेला देश आहे. दुधाचे उत्पादन आणि वापर या दोन्ही बाबतीत भारत सर्व जगामध्ये प्रथम आहे. उत्पादित बहुतेक दुधाचा वापर देशांतर्गत केला जातो.…[Read more]

भारतातील दलित जे पूर्वी अस्पृश्य म्हणून ओळखले जात होते, भारतातील जातीव्यवस्थेत सर्वात खालचा स्तर आहे. भारतीय राज्यघटनेनुसार ‘अनुसूचित जाती’ ही दलितांसाठी अधिकृत संज्ञा आहे. दलित आता हिंदू, बौद्ध, शीख, ख्रिश्चन आणि इस्लाम यासह विविध समाजगटात विखुरलेले दिसून येतात. भारतातील दलित समाज अनेक वर्षांपासून चिंतेचा, टीकेचा आणि विश्लेषणाचा व…[Read more]

भारत में क्या हालत हो चुकी है, इसका अनुमान दिसंबर, 2020 में हुए एक सर्वेक्षण से लगता है। इस सर्वेक्षण के अनुसार भारत की आधी से अधिक आबादी को कोरोना-काल में पहले की तुलना में कम भोजन मिल रहा है। इनमें ज़्यादातर दलित और आदिवासी हैं। लेकिन इन सूचनाओं से भी अधिक भयावह यह है कि भारत का बौद्धिक वर्ग, ग़रीबों के सर पर मँडराते मौत के इस साये से प्राय:…[Read more]

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर हे एक महान विचारवंत, नेते आणि समाजसुधारक आहेत ज्यांनी केवळ लाखो अस्पृश्यांचे जीवनच बदलले नाही, तर भारतीय संविधान लिहून भारताला सर्वात मोठे लोकशाही राष्ट्र म्हणून आकार दिला. आपल्यापैकी अनेकांना भारतरत्न डॉ. बी.आर. आंबेडकर एक समाजसुधारक आणि भारतातील अस्पृश्यांसाठी लढा देणारी व्यक्ती म्हणून माहिती आहे. परंतु, बाबा…[Read more]

This book discusses advances in the dairy industry in various parts of the world. It is divided into four sections on “Dairy Technology”, “Reproductive Biotechnology”, “Entrepreneurship Development”, and “Sustainable Development”. Chapters address such topics as regional dairy breeds, farming innovations, mineral nutrition, folliculogenesi…[Read more]

People who reach the highest positions in the Indian Army come from the upper castes. In the army, the fight for supremacy also goes on within them on the basis of caste. In 2012, the controversy regarding General VK Singh was the result of a similar caste war. These trends at the highest level of the military are dangerous for India’s security.

भारत सरकार के 2014 के बजट के बाद अनेक प्रकार की प्रतिक्रियाएं उत्पन्न आईं थीं, लेकिन कम लोग जानते हैं कि दलित उद्योगपतियों ने इस बजट का स्वागत किया था।

बजट पर प्रतिक्रिया देने वाले अधिकांश बुद्धिजीवियों का कहना था कि भाजपा सरकार ने पिछली यूपीए सरकार की आर्थिक नीतियों का ही अनुसरण किया है।

लेकिन हम जानते हैं कि इन प्रतिक्रियाओं को व्यक…[Read more]

Indian government’s budget, 2014 has evoked diverse reactions, and the Dalit industrialists have welcomed it.

Dalit industrialists have heard some people claiming that The new BJP government has only followed the economic policies of the previous UPA government. But they know the interests these people represent. If the new government is t…[Read more]

भारताचे माननीय पंतप्रधान श्री नरेंद्र मोदी यांनी वेळोवेळी डिजिटल उपक्रम सुरू केले आहेत. गेल्या काही वर्षांत भारतात एक प्रकारची डिजिटल क्रांती झालेली आपणास दिसून येते आहे. भारतीय नागरिक डिजिटल पेमेंट पद्धतींबद्दल अधिक जागरूक झाले आहेत ज्यामुळे जीवनमानात सुधारणा होत आहे. आर्थिक वर्ष 2023 मध्ये भारत डिजिटल चलन जारी करण्यास सुरुवात करेल, असे…[Read more]

वस्तू आणि सेवा कर किंवा जीएसटी सुरू करणारा फ्रान्स हा सर्वात पहिला देश होता. सध्या, जवळपास 160 देशांनी कोणत्या ना कोणत्या स्वरूपात GST/VAT लादला आहे. काही देशांमध्ये जीएसटीचा पर्याय म्हणून व्हॅट आहे. तरीही, संकल्पनेनुसार, तो वस्तू आणि सेवांच्या वापरावर लादलेला गंतव्य-आधारित कर आहे. GST हा एक कर आहे ज्याने भारतातील अनेक अप्रत्यक्ष करांची जागा घे…[Read more]

भारत में क्या हालत हो चुकी है, इसका अनुमान दिसंबर, 2020 में हुए एक सर्वेक्षण से लगता है। इस सर्वेक्षण के अनुसार भारत की आधी से अधिक आबादी को कोरोना-काल में पहले की तुलना में कम भोजन मिल रहा है। इनमें ज़्यादातर दलित और आदिवासी हैं।

लेकिन इन सूचनाओं से भी अधिक भयावह यह है कि भारत का बौद्धिक वर्ग, ग़रीबों के सर पर मँडराते मौत के इस साये से प्…[Read more]

यह अध्ययन बताता है कि भारत में ऊंची कही जाने वाले जातियों और अन्य पिछड़ी, दलित, आदिवासी जातियों की औसत उम्र में बहुत अंतर है।

सामान्यत: आदिवासी समुदाय से आने वाले लोग सबसे कम उम्र में मरते हैं, उसके बाद दलितों का नंबर आता है, फिर अन्य पिछड़ा वर्गों का। एक औसत सवर्ण हिंदू इन बहुजन समुदायों से बहुत अधिक वर्षों…[Read more]

भारतीय संविधानाचा व्याप हा फार आफाट असा आहे. यात आर्थिक, सामाजिक, राजकीय, तसेच देशाला संचालित करण्याकरिता आवश्यक सर्व बाबींचा समावेश आहे. भारतीय राज्यघटनेने आपल्या सर्व नागरिकांना सामाजिक, आर्थिक आणि राजकीय न्याय देण्याचे वचन दिले आहे. अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य, विश्वास, आणि उपासना, संधीची समानता, आणि व्यक्तीचा सन्मान. राष्ट्राच्या…[Read more]

आभासी चलन, क्रिप्टोकरन्सी किंवा क्रिप्टो-चलन हा बायनरी डेटाचा संग्रह आहे जो एक्सचेंजचे माध्यम म्हणून काम करण्यासाठी तयार केलेला आहे. वैयक्तिक नाण्यांच्या मालकीच्या नोंदी डिजिटल लेजरमध्ये संग्रहित केल्या जातात, जो व्यवहाराच्या नोंदी सुरक्षित करण्यासाठी, अतिरिक्त नाण्यांच्या निर्मितीवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी आणि नाण्यांच्या मालकीच्या हस्तांतरणाच…[Read more]